Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, düzenlediği basın toplantısında, otomobil endüstrisine yönelik tarifelerin bugün açıklanacağını ifade etmişti. Ve beklenen açıklama geldi. ABD Başkanı Donald Trump, ithal otomobillere yüzde 25 gümrük tarifesi açıkladı.

Trump bugün ABD yerel saatiyle 16.00’da (TSİ 23.00) bir basın toplantısı düzenledi ve otomobil endüstrisine yönelik tarifeleri açıkladı. Trump, hafta başında yapılan kabine toplantısında, çok kısa bir süre içinde otomobillere yönelik tarifeleri açıklayacaklarını ifade etmişti.

TARİFELER KALICI OLACAK

ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin ülkede üretilmeyen tüm otomobillere uygulanan yüzde 2.5 oranındaki gümrük vergisinin %25 olarak uygulanacağını belirtti. Trump ayrıca bu tarifelerin geçici tarife statüsünde değil kalıcı tarifeler olacağını da belirtti. Trump’ın tarifelerine göre eğer ithal edilen aracın parçaları ABD’de üretiliyorsa, parçalar yeni gümrük tarifelerinden muaf olacak.

ALMAN OTOMOBİL ENDÜSTRİSİ DERNEĞİ VDA BAŞKANI HILDEGARD MUELLER: “ABD’de üretilmeyen tüm binek otomobiller ve hafif ticari araçlar için duyurulan %25’lik ek ABD tarifeleri, serbest ve kurallara dayalı ticaret için ölümcül bir sinyaldir… Alman otomotiv endüstrisi, ABD ile AB arasında ikili bir anlaşma konusunda derhal müzakereler yapılmasını talep ediyor… Küresel ekonomi, büyüme, refah, iş hacmi ve tüketici fiyatları için olumsuz sonuçları olan küresel bir ticaret çatışması riski her tarafta yüksektir.”

ABD’DE ÜRETİLEN ARAÇLARIN KREDİYLE ALIMINDA KREDİ FAİZİNİ VERGİDEN DÜŞME DÜZENLEMESİ

Trump, ayrıca krediyle araç almak isteyenler eğer almak istediği araç ABD’de üretildiyse kredi faiz ödemelerinin vergiden düşülebilmesi için de bir düzenlemeye onay almaya çalıştıklarını duyurdu.

Trump, tarifeler konusunda büyük otomotiv üreticileriyle de görüştüğünü belirtirken, Elon Musk’tan tarifeler konusunda hiçbir tavsiye almadığını, Musk’ın da bu konuda hiçbir iltimas istemediğini, yeni tarifelerin Tesla için nötr, hatta olumlu bile olabileceğini söyledi.

Ayrıca yeni gümrük tarifelerinin hafif ticari kamyonlar için de geçerli olacağı duyuruldu.

İlaç ve keresteye de tarifeler geleceği duyurulurken Trump’ın ofisinin yaptığı açıklamada yeni tarifelerin yıllık 100 milyar dolarlık yeni gelir yaratacağını, bunun da ABD’nin borçlarının ödenmesinde ve Amerikalı vergi mükelleflerine vergi indirimleri sağlamak için kullanılacağı açıklandı.

Bir Beyaz Saray yetkilisi ise Reuters’a yaptığı açıklamada, “ABD Kongresi’nin Amerikan arabaları satın alan Amerikalılara vergi indirimi sağlayan teklifimizi kabul etmesini bekliyoruz” dedi. Aynı yetkili ABD’yi yabancı otomotiv parçaları için bir montaj hattı olmaktan çıkarmak ve ülkenin üretim kapasitesini yeniden yüklemek istediklerini söyledi. Hiçbir ülkenin otomobile getirilen gümrük tarifesinden muafiyet almasının mümkün olmadığını belirten yetkili, ABD Gümrük ve Sınır Koruma uygulamalarına uygun olan otomotiv parçalarını belirleme konusunda an itibariyle bir lojistik sorun yaşandığını, buna ilişkin uygulamanın daha sonra açıklanacağını ifade etti.

Bu otomotiv endüstrisi uzmanlarının, otomobil fiyatlarının artmasına ve üretimi engellemesine neden olacağını düşündüğü bir hamle.

ULUSAL DIŞ TİCARET KONSEYİ BAŞKAN YARDIMCISI TIFFANY SMITH: “Otomobil ithalatına gümrük vergisi koymak, başarısı için entegre uluslararası tedarik zincirlerine ve pazarlara bağımlı bir endüstrinin rekabet gücüne ve ihracat hazırlığına zarar verme riski taşıyor. Yönetimi, ABD otomotiv endüstrisinin rekabet gücüne odaklanmaya ve ABD’de ihracat için araç üreten otomotiv şirketleri için pazar açma fırsatlarına öncelik vermeye çağırıyoruz.”

YÜZDE 25’LİK TARİFEDEN İLK VERGİLER 3 NİSAN’DA TOPLANMAYA BAŞLAYACAK

Tarifeleri, vadettiği vergi kesintilerini telafi etmek ve uzun süredir gerileyen ABD sanayi tabanını canlandırmak için gelir elde etme aracı olarak gören Trump, yeni ithalat vergilerinin 2 Nisan’da yürürlüğe gireceğini söyledi. Bu tarih, ABD ticaret açığının büyük kısmından sorumlu görülen ülkelere yönelik misilleme tarifeleri duyurmayı planladığı tarih. Yeni otomobil tarifelerinin toplanması 3 Nisan’da başlayacak. Otomobil parçalarının ithalatında yeni gümrük uygulaması ise 1 aylık gecikmeyle uygulanacak. Bunun sebebi olarak ise Beyaz Saray tarafında yapılan açıklamada, ABD Gümrük ve Sınır Koruma uygulamalarına uygunluğun belirlenebilmesi konusunda yaşanan lojistik bir problem gösterildi. Bu nedenle ithal otomobil parçaları 3 Mayıs’a kadar eski tarifeyle ithal edilebilecek.

İŞÇİ SENDİKALARI MUTLU

Big Three Detroit otomobil üreticilerindeki fabrika işçilerini temsil eden United Auto Workers sendikası Trump’ın eylemini övdü.

UAW Başkanı Shawn Fain yaptığı açıklamada, “Bu tarifelerle, birkaç ay içinde, az kullanılan bir dizi otomotiv fabrikasına ek vardiyalar veya hatlar eklenerek, otomotivde binlerce iyi maaşlı mavi yakalı iş fırsatı, Amerika Birleşik Devletleri genelindeki işçi sınıfı topluluklarına geri getirilebilir.” dedi.

BİRLEŞİK OTOMOBİL İŞÇİLERİ SENDİKASI BAŞKANI SHAWN FAIN: “On yıllardır işçi sınıfı topluluklarını harap eden serbest ticaret felaketini sona erdirmek için harekete geçen Trump yönetimini alkışlıyoruz… Bu tarifeler, ülke çapındaki otomobil işçileri ve mavi yakalı topluluklar için doğru yönde atılmış büyük bir adımdır ve şimdi ABD’ye iyi sendikal işleri geri getirmek Büyük Üçlü’den Volkswagen’e ve ötesine kadar otomobil üreticilerinin elindedir.”

OTOMOBİL FİYATLARI BİNLERCE DOLAR ARTABİLİR

ABD, 2024’te 220 milyar dolar değerinde binek otomobiller de dahil olmak üzere 474 milyar dolar değerinde otomotiv ürünü ithal etti. ABD’nin en büyük tedarikçileri arasında Meksika, Japonya, Güney Kore, Kanada ve Almanya gibi yakın müttefikleri yer aldı.

Otomotiv Araştırma Merkezi’ne göre gümrük vergileri ayrıca tüketiciler için otomobil maliyetlerini binlerce dolar artırabilir, yeni araç satışlarını etkileyebilir ve iş kayıplarına yol açabilir. Çünkü ABD otomotiv endüstrisi ithal parçalara büyük ölçüde bağımlı.

Otomotiv hizmetleri sağlayıcısı Cox Automotive, yeni gümrük vergisi duyurusundan önce ABD yapımı bir aracın maliyetine 3.000 dolar, Kanada veya Meksika’da muafiyetsiz bir araç içinse 6.000 dolar ekleneceğini tahmin etmişti.

Gümrük vergileri yürürlüğe girerse, Cox Nisan ortasına kadar Kuzey Amerika’daki araç üretiminin “neredeyse tamamında” aksama olacağını ve bunun da günde 20 bin daha az araç üretilmesine veya üretimde yaklaşık %30’luk bir düşüşe yol açacağını tahmin ediyor.

2 Nisan’da yapılacak duyuruyla ilgili olarak Trump, önlemlerin uygulamaya söz verdiği birebir vergiler olmayabileceğini belirtti.

Trump “Çok müsamahakâr davranacağız. Bence insanlar çok şaşıracak. Birçok durumda, bize onlarca yıldır uyguladıkları tarifeden daha düşük olacak.”

AUTOFORECAST ÇÖZÜMLERİ ANALİSTİ SAM FIORANI: “Açıkça kazananlar ve kaybedenler olacak… Kanada ve Meksika’daki fabrikalara yüz milyonlarca ve milyarlarca dolar yatırım yapan şirketlerin kârlarının önümüzdeki birkaç çeyrekte, hatta birkaç yılda önemli ölçüde düşmesi muhtemel. Satış ve üretim tahminlerimizi ayarlamayı düşünüyoruz, çünkü bu her şeyi kaosa sürükleyecek.”

AB/VON DER LEYEN: TRUMP’IN AÇIKLAYACAĞI DİĞER TARİFELERLE BİRLİKTE DEĞERLENDİRECEĞİZ

Öte yandan Trump’ın açıklamalarına ilk tepki Avrupa Komisyonu Başkanı Von Der Leyen’den geldi. Von Der Leyen, ABD’nin gümrük tarifelerine yönelik açıklamalarından derin üzüntü duyduğunu açıkladı. Leyen, “Şimdi bu duyuruyu, ABD’nin önümüzdeki günlerde alacağı diğer önlemlerle birlikte değerlendireceğiz. Avrupa Birliği, ekonomik çıkarlarını güvence altına alacak müzakere edilmiş çözümler aramaktan vazgeçmeyecek” diyerek misillemeler konusunda daha güvercin açıklamalar yaptı.

Leyen açıklamasında, “Daha önce de söylediğim gibi, gümrük vergileri ABD’de ve Avrupa Birliği’nde işletmeler için kötü, tüketiciler için daha da kötüdür. Büyük bir ticaret gücü ve 27 üye devletten oluşan güçlü bir topluluk olarak, Avrupa Birliği genelindeki çalışanlarımızı, işletmelerimizi ve tüketicilerimizi birlikte koruyacağız.” dedi.

EDMUNDS ANALİSTİ JESSICA CALDWELL: “Birçok araç parçası küresel pazarlardan tedarik ediliyor, bu da araç sahipleri için onarım maliyetlerini ve bayiler için yenileme maliyetlerini artıracaktır. Yeni parçaların karıştığı herhangi bir kazada maliyetler artacağından sigorta primleri de muhtemelen artacaktır.”

CARNEY: TARİFELER KANADALI İŞÇİLERE DOĞRUDAN BİR SALDIRI

Kanada Başbakanı Mark Carney, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çarşamba günü duyurduğu yeni otomobil tarifelerinin Kanadalı işçilere doğrudan bir saldırı olduğunu söyledi.

Ontario, Kitchener’da gazetecilere konuşan Carney, Perşembe günü kabine bakanlarıyla ticaret seçeneklerini görüşmek üzere üst düzey bir toplantı düzenleyeceğini ve federal hükümetin etkilenen şirketlerin ihtiyaç duymaları halinde likiditeye başvurmaları için büyük bir tesis kurduğunu söyledi.

ONTARIO BAŞBAKANI DOUG FORD: “Başkan Trump yine aynı şeyi yapıyor. Arabalara ve hafif kamyonlara uyguladığı %25’lik tarifeler, çalışkan Amerikan ailelerinin maliyetlerini artırmaktan başka bir işe yaramayacak. Başkan daha fazla kaos ve belirsizlik yarattığı için ABD pazarları zaten düşüşte. Amerikalıların işlerini riske atıyor. Başbakan Carney ile görüştüm. Kanada’nın sağlam, güçlü ve birleşik durması gerektiği konusunda hemfikiriz. Federal hükümetin asla geri adım atmayacağımızı göstermek için misilleme tarifeleri hazırlamasını tamamen destekliyorum.”

JAPONYA TEK TİP VERGİ KONUSUNDA ŞAŞKIN

Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba Perşembe günü Tokyo’nun Washington’ın otomobil ithalatına %25 gümrük vergisi koyma kararıyla başa çıkmak için “tüm seçenekleri masaya koyacağını” söyledi.

Shigeru Ishiba şunları söyledi:

 “Japonya, Amerika Birleşik Devletleri’ne önemli miktarda yatırım yapıyor. Ayrıca istihdam yaratıyor. Japonya, Amerika Birleşik Devletleri’ne en fazla yatırım yapan ülke, bu yüzden (Washington’ın) tüm ülkelere tek tip gümrük vergileri uygulamasının mantıklı olup olmadığını merak ediyoruz”

OTOMOBİL HİSSELERİ DÜŞÜYOR

Trump’ın hızla artan tarife tehditleri ve ara sıra yaptığı geri dönüşler nedeniyle zaten belirsizlikten sarsılmış olan küresel otomotiv endüstrisinde tarifelerin şok dalgaları yaratacağı endişeleriyle ilgili basın toplantısı haberiyle ABD borsalarında otomobil üreticilerinin hisseleri düştü.

ABD borsası da son ayın büyük bölümünde yatırımcıları rahatsız eden tarifelerle ilgili endişeler nedeniyle düşüşle kapandı. Gösterge S&P 500 Endeksi basın toplantısı öncesinde yüzde 1.1 düştü ve Mart ayında şu ana kadar %4’ten fazla düşüşle neredeyse bir yılın en kötü aylık performansını gösterdi.

General Motors hisseleri piyasa sonrası işlemlerde %8 düştü. Ford hisseleri ve Chrysler’in ana şirketi Stellantis’in ABD’de işlem gören hisseleri yaklaşık %4,5 geriledi. Asya’da Toyota Motor, Honda Motor ve Hyundai Motor hisseleri yaklaşık %3 değer kaybetti.

ABD’de sattığı tüm araçları ABD’de üreten ancak bazı ithal parçalar içeren Tesla hisseleri ise %1,3 düşüşle sınırlı bir tepki verdi.

Henüz bu şirketlerin hiçbirinden gelişmelere ilişkin açıklama gelmiş değil.

GlobalData araştırma şirketine göre, geçen yıl ABD’de satılan tüm otomobillerin neredeyse yarısı ithal edildi.

ASYALI OTOMOBİL ÜRETİCİLERİNİ DE VURDU

Açıklamanın ardından Asyalı otomobil üreticilerinin hisselerinde sert düşüşler yaşandı.

Japonya merkezli otomotiv devleri Toyota ve Honda sırasıyla yüzde 3,69 ve yüzde 2,91 değer kaybederken, Meksika’da iki fabrikası bulunan Nissan yüzde 2,92 düşüş yaşadı. Mazda Motor yüzde 6’yı aşan bir kayıpla en çok etkilenen şirketlerden biri olurken, Mitsubishi Motor hisseleri de yüzde 4,9 oranında geriledi.

Güney Koreli üretici Kia Motors’un, Meksika’daki üretim tesisine rağmen yüzde 2,76 değer kaybettiği görülürken, Çinli otomotiv şirketlerinden Nio yüzde 3,94, Xpeng ise yüzde 1,97 düşüş yaşadı.

Honda, Hyundai, Toyota ve Volkswagen gibi büyük yabancı otomobil üreticilerini temsil eden bir grup olan Autos Drive America: “Bugün uygulanan tarifelerin ABD’de otomobil üretmeyi ve satmayı daha pahalı hale getirecek. Sonuçta daha yüksek fiyatlara, tüketiciler için daha az seçeneğe ve ABD’de daha az üretime yol açacak”

Kuzey Amerika’daki otomobil üreticileri 1994’ten beri büyük ölçüde serbest ticaret statüsünden faydalanıyor. Trump’ın 2020 ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA), bölgesel otomobil parçası üretimini artırmak için tasarlanmış yeni kurallar getirdi.

Mart ayı başında Meksika ve Kanada’ya %25 gümrük vergisi uygulamaya başladıktan sonra Trump, USMCA şartlarına uygun olarak üretilen araçlar için bir aylık erteleme geridi ve bu da Amerikan şirketlerine fayda sağladı.

Fakat yeni kurallar bu ertelemeyi uzatmıyor.

İNGİLTERE MOTOR ÜRETİCİLERİ VE TÜCCARLARI DERNEĞİ CEO’SU MIKE HAWES: “Başkan Trump’ın bugün yaptığı açıklama şaşırtıcı değil ancak yine de, muhtemel olduğu üzere, İngiltere yapımı otomobillere ek tarifeler uygulanacaksa hayal kırıklığı yaratıyor… Ek tarifeler koymak yerine, karşılıklı olarak faydalı bir ilişkinin parçası olarak hem İngiliz hem de Amerikan üreticileri için fırsatların nasıl yaratılabileceğini araştırmalıyız.”

Otomobil ticaretini ve tedarik zincirlerini alt üst edecek planın ayrıntılarıyla ilgili şu ana kadar bilinenler şunlar:

ABD’DE MONTAJLANMAMIŞ TÜM ARAÇLARA %25 VERGİ

Trump, 3 Nisan’da 00:01’den itibaren bitmiş araç ithalatına önceki vergilere ek olarak %25’lik bir vergi uygulayacak. ABD’nin otomotiv ithalatları için uyguladığı temel tarife oranı %2,5.

Vergiler, Kanada, Meksika ve Güney Kore dahil olmak üzere ABD ile serbest ticaret anlaşması olan ülkelerde üretilen otomobil ve kamyonlara uygulanacak. Japonya ve Avrupa Birliği otomobil üreticileri Almanya ve İtalya ile İngiltere de ağır darbe alacak.

Ticaret ve otomotiv uzmanları, tek taraflı tarifelerin ABD-Meksika-Kanada Ticaret Anlaşması’nı ve ABD-Güney Kore Serbest Ticaret Anlaşması’nı (KORUS) ihlal edeceğini söylüyor.

OTOMOTİV PARÇALARINA YÜZDE 25 EK VERGİ GECİKMELİ DEVREYE GİRECEK

%25 tarifeler ayrıca “motorlar ve motor parçaları, şanzımanlar ve güç aktarma organları parçaları ve elektrikli bileşenler” olarak tanımlanan büyük otomotiv parça ithalatlarına da uygulanacak. Ancak parça vergileri, bir ay sonra başlayabilir, fakat en geç 3 Mayıs’ta devreye girmiş olacak. Bildiride ayrıca Trump’ın bildirisinde açıklanmayan vergilere tabi bileşenler için belirli tarife kodları da yer alacak.

KISMİ USMCA MUAFİYETİ

Plan, USMCA’nın menşe kurallarına uyan araçlar ve parçalar için tarifelerden kısmi muafiyet sağlıyor. Ancak bu yalnızca ABD’de üretilen parçalar için geçerli. Yani Meksika’da üretilen ve %45 ABD içeriğine sahip bir kamyon, değerinin %55’i için yine de %25 tarife ile karşı karşıya kalacak. Aynı kavram, USMCA menşe kurallarına uyan otomobil parçaları için de geçerli olacak – ABD dışında üretilen parça vergilendirilecek. Buna karşılık bir otomobilin parça içeriği seviyelerini belirlemek karmaşık olacak. Ticaret Bakanlığı ve ABD Gümrük ve Sınır Koruma Ajansı, ABD dışındaki içeriklerine tarife uygulamak için bir süreç belirleyene kadar, USMCA’ya uygun otomobil parçaları gümrüksüz kalacak. Süreç için belirtilen bir son tarih yok.

HUKUKİ GEREKÇE:

Trump’ın yeni tarifeleri, 1962 Ticaret Genişletme Yasası’nın 232. Bölümü uyarınca ilk başkanlık döneminde yürütülen otomobil ithalatına yönelik 2019 ulusal güvenlik soruşturmasına dayanıyor. Trump daha önce bu Soğuk Savaş dönemi ticaret yasasını 2018’de çelik ve alüminyum ithalatına %25 tarife uygulamak için kullanmıştı.

Ticaret Bakanlığı, ithal otomobillerin büyüyen pazar payının, ABD’nin endüstriyel temelini ve yerli otomobil üreticilerinin askeri kullanım için gelişmiş teknolojiler geliştirme yeteneğini aşındırarak ABD ulusal güvenliğini olumsuz etkilediğini öne sürdü.

Trump o dönemde tarife uygulamamayı seçti ve bunun yerine bu endişeleri gidermek için ticaret ortaklarıyla müzakereler yapmayı tercih etti.

Ancak Çarşamba günü bu görüşmelerin başarısız olduğu, ithalattan kaynaklanan güvenlik tehdidinin kötüleştiği ve USMCA ve KORUS’taki revizyonların ABD’nin otomotiv ticaretindeki konumunu iyileştirmediği sonucuna vardı.

Kaynak: Haber7